| सांगली समाचार वृत्त |
पुणे - शनिवार दि. ५ जुलै २०२५
पुण्यात आयोजित थोरले बाजीराव यांच्या अश्वारूढ पुतळ्याच्या अनावरण प्रसंगी विशेष समारंभात केंद्रीय गृहमंत्री अमित शाह यांनी छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या दूरदृष्टी आणि स्वराज्य संकल्पनेचं स्मरण करत पेशवा बाजीरावांच्या अतुलनीय योगदानाची उजळणी केली. संपूर्ण भारतात स्वराज्याची ज्वाला चेतवणाऱ्या या योद्ध्याने केवळ युद्धातच नव्हे, तर प्रशासनातही विलक्षण कामगिरी बजावली, असं त्यांनी नमूद केलं.
शाह यांनी भाषणाच्या सुरुवातीला स्पष्ट केलं की, मोगल सत्तेखाली असलेल्या उत्तर व दक्षिण भारतात केवळ 12 वर्षांच्या वयात शिवाजी महाराजांनी स्वराज्याचा पाया घातला. ही कल्पना केवळ क्रांतिकारक नव्हे, तर प्रेरणादायक होती. या स्वराज्य संकल्पनेने तरुणांच्या मनात स्वाभिमान जागवला, आणि पुढे संभाजी महाराज, ताराबाई, धनाजी-जाधवांसारख्या योद्ध्यांनी ही परंपरा सशक्त केली.
पेशव्यांच्या नेतृत्वाने स्वराज्याची मर्यादा विस्तारित
शाहू महाराज मुघलांच्या बंदिवासातून सुटून आले तेव्हा मराठा सत्तेचे दोन भाग झाले होते. यावेळी बाजीरावांचे वडील, पंतप्रधान पदावर असलेले बालाजी विश्वनाथ यांनी मराठा सत्तेला स्थैर्य दिलं. त्यानंतर बाजीरावांनी नेतृत्वाची सूत्रे हाती घेतली आणि तंजावरपासून कटकपर्यंत हिंदवी स्वराज्याचा विस्तार घडवून आणला.
“जर पेशव्यांनी शौर्य दाखवले नसते, तर आज आपण भारतीय अस्मितेचा इतिहास अनुभवूच शकलो नसतो,” असं शाह यांनी ठामपणे सांगितलं.
पालखेडची लढाई आणि युद्धकौशल्याचे धडे
अमित शाह यांनी विशेषतः पालखेडच्या विजयानं निझामाविरुद्ध गाठलेलं यश अधोरेखित करत म्हटलं की, अनेक देशांतील सैनिकी अभ्यासकांनी बाजीरावांच्या युद्धनीतीचा अभ्यास केला आहे. त्यांच्या नेतृत्वाखाली बुंदेलखंड, गुजरात, मध्य प्रदेश, धार, बडोदा आणि तंजावर इथं प्रशासन उभं राहिलं. स्वराज्याची मशाल तेवती ठेवण्याचं कार्य पेशव्यांनी प्रामाणिकपणे केलं.
घोड्यावरून न उतरलेला सेनानी
“सुमारे दोन दशके बाजीराव कधीच घोड्यावरून उतरले नाहीत,” असं नमूद करत शाह यांनी त्यांच्या शिस्तबद्ध सैनिकी व्यवस्थेचं वर्णन केलं. प्रत्येक सैनिकासाठी तीन घोड्यांची योजना ठेवली जात असे, ज्यामुळे रणांगणात वेग, शक्ती आणि सातत्य टिकवता यायचं. 41 लढायांमध्ये पराभवाचं कुठलंच ठसठशीत उदाहरण न सापडणं हे त्यांच्या पराक्रमाचं प्रत्यंतर आहे.
विरासत जपण्याची गरज
"बाजीराव हे केवळ योद्धा नव्हते, तर एक आदर्श पंतप्रधान होते," असं सांगून अमित शाह यांनी इंग्रजांनी त्यांच्या पराक्रमाचं इतिहासात चुकीचं चित्रण केल्याबद्दल खेद व्यक्त केला. "स्वतःसाठी नव्हे, तर स्वराज्यासाठी त्यांनी सर्वस्व अर्पण केलं. त्यांच्या चार दशकांच्या जीवनात त्यांनी असा इतिहास रचला, जो अनेक शतकांनंतरही तसाच ताजातवाना आहे."
'ऑपरेशन सिंदूर' आणि राष्ट्रभक्तीचा संदर्भ
अमित शाह यांनी 'ऑपरेशन सिंदूर' या आधुनिक सैनिकी मोहिमेचा दाखला देत सांगितलं की, स्वराज्याचा विचार आजही तितकाच समर्पित आहे. “शिवरायांनी ज्याचा स्वप्नवत विचार केला होता, त्या भारताच्या निर्मितीसाठी 140 कोटी भारतीयांनी सामूहिक प्रयत्न केले पाहिजेत,” असं ते म्हणाले.
विकास आणि विरासत यांचं संतुलन
कार्यक्रमात शाह यांनी प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी यांनी दिलेल्या "विकास आणि विरासत" या सूत्राचं स्मरण करत, मराठी इतिहास सर्व भारतीय भाषांमध्ये भावानुवादित करण्याची गरज व्यक्त केली. “बाजीरावांचं व्यक्तिमत्त्व आजच्या तरुणांसाठी प्रेरणादायी आहे. त्यांचा इतिहास भारतभर पोहोचवायला हवा,” अशी स्पष्ट भूमिका त्यांनी मांडली.
