| सांगली समाचार वृत्त |
मुंबई - दि. ११ जून २०२४
पुण्यामध्ये पावसानं धुमाकूळ घातला आहे. शनिवारी सायंकाळी झालेल्या पावसानं पुणेकरांची चांगलीच तारांबळ उडाली. पुण्यातील रस्ते पाण्याखाली गेल्याचे चित्र पाहायला मिळालं. वाहतुकीच्या समस्यांना देखील पुणेकरांना सामोर जावं लागलं. तसेच काही ठिकाणी घरांत पाणी घुसल्याचं आणि झाडपडीच्या घटनाही झाल्या. शहरात ढगफुटी सदृश्य पाऊस झाला आहे. ढगफुटी म्हणजे नेमकं काय आणि कशी होते ते पाहुयात.
खरंतर, पाण्याच्या बाष्पीभवनामुळे ढग तयार होतात हे पाठ्यपुस्तकात आपण शिकलो आहोत. पण जेव्हा गरम हवा आणि आर्द्रता वाढते तेव्हा ढगामधील पाण्याचं प्रमाण देखील वाढतं. अब्जावधी थेंब जेव्हा ढगांमध्ये विखुरले जातात तेव्हा जोरदार पाऊस पडतो. अगदी थोड्या कालावधीत जास्तीत जास्त पाऊस कोसळला तर त्याला ढगफुटी म्हणता येते. जेव्हा एका मिनिटाच्या आत तब्बल दोन इंचाहून अधिक पाऊस कोसळतो त्याला आपण ढगफुटी म्हणू शकतो.
ढगफुटीत होतं काय ?
कधीकधी ढगांमध्ये वेगाने वर चढणारा हवेचा स्तंभ निर्माण होतो. हा स्तंभ पाण्याच्या थेंबांना घेऊन वरच्या दिशेनं जातो. यामुळे आकाशात चक्रीय स्थिती तयार होऊन अनेक ढग एकत्र येतात. अनेक ढग एकत्र आल्यानंतर हवेचा स्तंभ जितक्या वेगानं वरच्या दिशेला गेलेला त्याच्यापेक्षा अधिक वेगान जमिनीच्या दिशेनं झेपावतो.
ढगफुटीत खरंच आभाळ फाटतं ?
खरंतर, ढगफुटी या शब्दातच याचा अर्थ दडला आहे. एखादी पाण्याची भली मोठी टाकी हवेत पकडली आणि तिचा तळचं निघाला त्यावेळी टाकीतील पाणी जसं वेगानं खाली कोसळेल. ढगफुटी होतानाही असंच घडतं. फरक एवढाचं की इकडे टाकीचा तळ निघतो तिकडे आभाळ फाटतं.
पाण्याची टाकी ही काही हजार लिटरपर्यंत असू शकते. पण ढगांचं तसं नसतं. ढग हे कित्येक मैल पसरलेले असतात. एखाद्या संपूर्ण शहाराला पाण्याखाली घेण्याची ताकद एखाद्या ढगात असून शकते. अशा आक्राळ विक्राळ ढगाला, खालच्या बाजूने भगदाड पडलं तर, अब्जावधी गॅलन पाणी भरलेले हे ढग जमीनीच्या दिशेनं कोसळतात. आकाशातील पाण्याचा ढग अक्षरशः फाटतो आणि अगदी कमी वेळात पाण्याचा जणू स्तंभच जमिनीवर झेप घेतो. याचा आकारमान आपल्या कल्पनेपेक्षा खूपच मोठा असतो. यातील पाण्याचे थेंब 3.5 मिमीहून मोठे असू शकतात.