| सांगली समाचार वृत्त |
सांगली - दि. २५ जानेवारी २०२५
जे गीत म्हणत सहस्रो क्रांतीकारक फासावर गेले, ते 'वन्दे मातरम्' गीत लिहून त्याला १५० वर्षे पूर्ण झाल्याविषयी येथील विलिंग्डन महाविद्यालय येथे २६ जानेवारीला सायंकाळी ६ वाजता १५० कलाकारांना घेऊन 'जय भारत, वन्दे मारतम्' या विशेष कार्यक्रमाचे आयोजन करण्यात आले आहे.
परिवर्तन उद्योग संचलित कलास्पर्शद्वारे होणार्‍या हिंदी आणि मराठी गाण्यांच्या कार्यक्रमासाठी १५० रुपये स्वागतमूल्य ठेवले आहे. हा कार्यक्रम सांगली पोलिसांना समर्पित असून या कार्यक्रमात 'वन्दे मातरम्' शब्द असलेली गाणी सादर करण्यात येणार आहेत, तसेच 'वन्दे मातरम्'चा इतिहास त्यात मांडण्यात येणार आहे. तरी तिकिटासाठी ८२६३९ ७७७४०, ९१७५७ ५६८८५ या क्रमांकावर संपर्क साधावा, असे आवाहन परिवर्तन उद्योगच्या संचालिका सौ. कल्याणी गाडगीळ यांनी केले आहे.
यानिमित्ताने वंदे मातरम या राष्ट्रीय गीता बद्दल थोडेसे... वंदे मातरम् हे गीत भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्याचा एक अत्यंत प्रेरणादायक आणि महत्वाचा भाग मानले जाते.
1. गीताची रचना
वंदे मातरम् हे 1870 च्या दशकात बंकिमचंद्र चट्टोपाध्याय यांनी लिहिले होते. मूळत: हे गीत त्याच्या "आनंदमठ" या कादंबरीचा एक भाग आहे, जी 1882 मध्ये प्रकाशित झाली.
2. भाषा आणि स्वरूप
हे गीत मूळतः संस्कृत आणि बंगाली मिश्र भाषेत लिहिले गेले आहे.
त्यात देशभक्ती, मातृभूमीची स्तुती आणि स्वातंत्र्यलढ्याचा संदेश आहे.
3. अर्थ
"वंदे मातरम्" चा अर्थ आहे "आईला वंदन करतो" किंवा "मातृभूमीला नमन". या गाण्यात भारतमातेचे सौंदर्य, तिची संपत्ती, तिची महानता यांचे वर्णन आहे.
4. संगीत आणि लोकप्रियता
1896 मध्ये रवींद्रनाथ टागोर यांनी पहिल्यांदा कॉंग्रेस अधिवेशनात हे गाणे गायले.
नंतर हे गीत स्वातंत्र्य चळवळीचे प्रतीक बनले.
5. राष्ट्रीय गीत म्हणून मान्यता
24 जानेवारी 1950 रोजी, वंदे मातरम् या गाण्याला भारताच्या राष्ट्रीय गीत (National Song) म्हणून मान्यता देण्यात आली.
हे "जन गण मन" या राष्ट्रीय गाण्यासोबत समान महत्त्व राखते.
6. गीताची रचना आणि पदे
वंदे मातरम् या गीताचे पहिले दोन कडवे राष्ट्रीय गीत म्हणून ओळखले जातात. मूळ गीताचे 6 कडवे आहेत, परंतु पुढील दोन कडवेच अधिकृत राष्ट्रीय गीत म्हणून स्वीकारले गेले.
7. आधुनिक काळातील महत्त्व
वंदे मातरम् अजूनही देशभक्तीचा प्रतीक मानले जाते. स्वतंत्रता दिवस, प्रजासत्ताक दिन, आणि इतर राष्ट्रीय कार्यक्रमांमध्ये या गाण्याचा समावेश असतो. वंदे मातरम् हे गीत केवळ एक गाणे नसून, भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्यात जनतेला प्रेरणा देणारे शक्तिशाली प्रतीक होते. त्याचा आदर करणे आणि त्याचा महत्त्व समजून घेणे प्रत्येक भारतीयाचे कर्तव्य आहे.
