भारतीय तरुण देशात आनंदी नाही - रघुराम राजन

| सांगली समाचार वृत्त |

मुंबई - दि.२० एप्रिल २०२४

भारतीय तरुण भारतात सुखी नाहीत, त्यांना परदेशात आपला व्यवसाय प्रस्थापित करायचा आहे. तरुणांना भारतात राहण्याऐवजी बाहेर स्थायिक होण्यास भाग पाडणारे असे काय आहे, हे आपण विचारले पाहिजे. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाचे म्हणजेच आरबीआयचे माजी गव्हर्नर रघुराम राजन यांनी अमेरिकेतील जॉर्ज वॉशिंग्टन विद्यापीठात हे विधान केले. यावेळी त्यांनी क्रिकेटर विराट कोहलीचा उल्लेख केला. रघुराम राजन म्हणाले, 'मला वाटते की भारतीय तरुणांची मानसिकता क्रिकेटपटू विराट कोहलीसारखी आहे. मी जगात कोणाच्याही मागे नाही. तरुण अशा ठिकाणी जातात जिथून त्यांना अंतिम बाजारपेठ गाठणे सोपे जाते.

चिप निर्मितीसाठी लाखो डॉलर्स खर्च होत असल्याची टीका राजन यांनी केली

रघुराम राजन यांनी भारताच्या चिप उत्पादनावर लाखो रुपये खर्च होत असल्याची टीका केली. ते म्हणाले की या चिप उत्पादन कारखान्यांना सबसिडी देण्यासाठी कोट्यवधी रुपये खर्च करावे लागतील तर दुसरीकडे रोजगार निर्माण करणारी अनेक क्षेत्रे चांगली कामगिरी करत नाहीत आणि कोणीही त्यांच्याकडे लक्ष देत नाही.

राजन म्हणाले की, गेल्या 10 वर्षांत रोजगाराचा प्रश्न निर्माण झाला नाही. गेल्या काही दशकांपासून त्यात वाढ होत आहे. आता चर्मोद्योगाला सबसिडी द्यायला हवी असे मी म्हणत नाही, पण तिथे काय चुकते आहे ते शोधून त्यात सुधारणा करण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे.

राजन म्हणाले की, बेरोजगारांची संख्या खूप जास्त आहे. त्याच वेळी, छुपी बेरोजगारी आणखी जास्त आहे. श्रमशक्तीचा सहभाग कमी आहे, महिला श्रमशक्तीचा सहभाग प्रत्यक्षात धोकादायकपणे कमी आहे. प्रत्येकाला याबद्दल माहिती आहे आणि मला ते तपशीलवार सांगण्याची गरज नाही.

मात्र, अलीकडच्या काळात शेती आणि नोकऱ्यांचा वाटा वाढत असल्याचे त्यांनी सांगितले. सरकारी नोकऱ्यांसाठी अर्ज करणाऱ्या उच्चशिक्षितांच्या संख्येवरून बेरोजगारीचा परिणाम दिसून येतो. पीएचडी लोक रेल्वेमध्ये शिपाई पदावर नोकरीसाठी अर्ज करत आहेत.

विकासाच्या प्रचाराबाबत चूक

यापूर्वी नुकतेच रघुराम राजन यांनी ब्लूमबर्ग या वृत्तसंस्थेला दिलेल्या मुलाखतीत म्हटले होते की, भारत आपल्या मजबूत आर्थिक वाढीबाबत 'हाइप'वर अवलंबून राहून मोठी चूक करत आहे. देशात महत्त्वपूर्ण संरचनात्मक समस्या आहेत, ज्यांचे निराकरण करणे आवश्यक आहे. तरच भारताचा पूर्ण क्षमतेने विकास होऊ शकेल.

2047 पर्यंत भारताला विकसित अर्थव्यवस्था बनवण्याचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदींचे उद्दिष्ट त्यांनी नाकारले होते. रघुराम म्हणाले होते की, या ध्येयाबद्दल बोलणे 'बकवास' आहे. तुमच्या अनेक मुलांचे उच्च माध्यमिक शिक्षण झालेले नाही आणि गळतीचे प्रमाण खूप जास्त आहे.